“მკვდართა წიგნი”
მკვდართა წიგნი არის უძველესი ეგვიპტური წიგნი, რომელიც ქრ. შობამდე II ათასწლეულით თარიღდებდა, და ერთ-ერთ ყველაზე ადრეულ წიგნათ არის მიჩნეული, იგი შეიცავს ეგვიპტურ ჰიმნებსა და რელიგიურ ტექსტების ნაერთს, რომელსაც გარდაცვალების შემდეგ ატანდნენ ეგვიპტელებს იმქვეყნიური ცხოვრებისას სიძნელეების გადასალახად. ის წარმოადგენდა 160-190 ერთმანეთან დაუკავშირებელ თავს. მასში შედიოდა, როგორც გრზელი პოეტური ჰიმენი, აგრეთვე მოკლე ერთსტრიქონიანი მაგიური ფორმულები.სახელი “მკვდართა
წიგნი”, შეარქვა გერმანელმა ეგვიპტოლოგმა კარლ რიჩარდ ლეპსიუსმა, ეგვიპტურად იგი ამდაგვარად წარმოითქმის “ერ ნუ პერეტ ემ ხერუ”, რაც სიტყვასიტყვით “აღდგომის წიგნს” ნიშნავს.
ჭიგნი არის უძველესი და მისი შექმნას საბუძველი, ფარაონ სემდის დროს ჩაეყარა.
წიგნი მრავალი ხნის მანძილზე განიცდიდა ცვლილებებს, და საბოლოდ შიგნით ბევრი რამ იქნა ჩამატებული. ძველ ეგვიპტეში ნებისმიერი პატივსაცემი ეგვიპტელი ამ წიგნის მიხედვით იზრდებოდა. აგრეთვე “მკვდაერთა წიგნის” მიხედვით ხდებოდა გარდაცვლილი ეგვიპტელის დაგრძალვის პროცედურა.,მათი იმქვეყნიური სიცოცხლე კი ამ წიგნში, არსებულ ლოცვებსა თუ შელოცვებზე იყო დამყარებული.აგრეთვე მკვდართა წიგნი დაკავშირებულია გარდაცვლილთა
ტექსტების ადრეულ კრებულთან,რომელიც გულისხმობს, როგორც პირამიდის ტექსტებს ანუ”ძველ სამეფოს”, აგრეთვე სარკოფაგის ტექსტებს, იგივე “შუა სამეფოს”ტექსტებს.
ძველ სამეფოში არსებობდა ჩვეულება, როდესაც მეფე გარდაიცვლებოდა, მას შელოცვებს მაღალ ხმაზე უკითხავდნენ, შემდგომში იგივე ტექტსებს წარჩინებულების საფლავში ჩაწერიტ ხდებოდა, რაც მათ იმქვეყნიურ ცხოვრებას უზრუნველყოფდა.”შუა სამეფოს” დროს კი ტექტსების ჩაწერა ხდებოდა პაპირუსებზე და ტყავზე, ისინი ერთმანეთისგან შინაარსობრივად ძლირე განირჩეოდნენ, მიუხედავად ამისა შთაბეჭდილება რჩებოდა , რომ ეს რელიგიურ-მაგიური კრებული არის, ლოცვების, სიმღერებეის და შელოცვების ქაოტური ერთობლიობა, რომელიც დაკავშირებული იყო გარდაცვლილ ეგვიპტელის კულტთან.შემდგომში “მკვდართა წიგნში” ნელ-ნელა შემოდის მორალის ელემენტებიც და საბოლოოდ იგი იღებს რელიგიური კრებულის სახეს, სადაც ზნეობრივი ელემენტები დადა მაგია ერთმანეთში გადახლართულია.
განსაკუთრებულ ინტერეს მეცნიერებისთვის 125 ტავი იჩენს, სადაც გარდაცვლილი ადამიანის სულის სამსჯავრო არის აღწერილი.არის ილუსტრაცია სადაც ოსირისი არის გამოსახული როგორც მსაჯული და მეფე,ზევით ახლავს 42 ღმერთი, ცენტრში კი განსასჯელისთვის განკუთვნიული სასწორი დევს,სადაც მარჯვენა მხარეს გარდაცვლილის გული დევს (იგი ეგვიპტეში სულის სიმბოლო იყო).გული ან მსუბუქია ან ცოდვებისგან მძიმეა, იგი გადატანითი მნიშვნელობით სინდის აღნიშნავს, მეორე მხარეს არის ქალღმერთ მარის ქანდაკება, რაც სიმართლის გამოხატულებაა.გარდაცვლილი იმ შემთხვევაში მიიღება სამოტხეში, თუ სასწორის არცერთი მხარე არ გადაწონიან ერთმანეთს, ხოლო თუ რომელიმე მხარე გადაწონის მეორეს, მაშინ გარდაცვლილი სამოთხეში ვერ მოხვდება და იგი ურჩხულის მიერ იქნება შეჭმული, რომელსაც განასახირებეს ცხოველი ძაღლის ტანით და ნიანგის თავით. ამ თავაში გამოკვეთილია ძველი ეგვიპტელების რელიგიური მხარე, თუ რა წარმოდგენა ქონდატ მათ იმქვეყნიურ ცხოვრებაზე, სწორე დამან გმაოიწვია მეცნიერთა მეცნიერთა დაინტერესება.
გუთენბერგის ბიბლია (იგივე 42 სტრიქონიანი ბიბლია, იგივე მაზარინის ბიბლია) გახლდათ ნაბეჭდი ბიბლიის ლატინური თარგმანი, რომელიც შეასრულა იოჰან გუთენბერგმა ქალაქ მაინცში, გერმანიაში. მან წიგნის ბეჭვდა დაიწყო 1255 წლის 23 ტებერვალს , იგი იყენებედ ამოძრავ ტოპოგრაფიას,ხოლო წიგნის შექმნის შემდეგ დაიწყო წიგნების წარმოების ახალი ერა დასავლეთ ევროპაში. დღემდე ყველაზე სრულად მოღწეულ სალად ითვლება ერთ-ერთი მათგანი, რომელიც 1282 გვერდისაგან შედგება, გამომცემლებმა წიგნის უმრავლესობა 2 ტომად გამოუშვა.
ისტორიკოსები ვარადუობენ, რომ სულ გამოიცა წიგნის 180 ასლი, აქედან 45 იყო პერგამენტზე დანარჩენი 135 კი ქაღალდზე ნაბეჭდი იყო, რაც იმ დროისთვის წარმოოუდგენელ პრაკტიკულად წარმოუდგენელი იყო, რადგან ასლის შექმნას იოჰან გუთენბერგმა 3 წელი მოანდომა, აქედან გამომდინარე არ არის ძნელი სავარაუდო თუ რატომ იყო ეს გაკვირვების საგანი. წიგნი უდაოდ უნიკალურია, მას განსაკუთრებულ მნიშვნელობას და ელფერს ანიჭებს თავად გუთენბრეგის მიერ შემქმნელი ილუსტრაციები.დღემდე შემონახულია 11 პერგამენტი, აქედან მხოლოდ 1 ახალი აღთქმა, და 48 ასლი სრული აკინძული ასლები ქარალდძე, აგრეთვე ამასს გარდა 1 დანაწევრებული წიგნის ასლი ქაღალდზე. აქდან ყველაზე მეტი გერმანიაში (12 ცალი) და ამერიკაში (11 ცალი). აგრეთვე საინტერესოა თუ რატომ ეძახიან 42 სტრქიქონიან, ბევრს გონია, რომ ყველა ფურცელზე 42 სტრიქონია, სინამდვილეში კი 40-42 სტრიქონს მოიცავს, თუმცა ამ ბიბლიას 42 სტრიქონიანი ბიბლია ეწოდა. აგერთვე აღსანიშნავია გუტენბერგის ერთი უცნაური გამოცემა, რომელსიც 36 სტრიქონიანი, მას ბამბერგის ბილბიას უწოდებენ, რადგანაც იგი ქალაქ ბამბერგში დაიბეჭდა. თავდაპირველად მეცნიერებს სათუოდ მიაჩნდად, რომ ის გუთენბერგის მიერ იყო გამოცემული,მაგრამ საბოლოოდ ექსპერტიზამ დაადგინა, რომ იგი ნამდვილად იოჰანის იყო,იგი მეცნიერებმა აღმოაჩინეს განსაკუთრებული მელანით, რომელიც პირველად გუთენბერგმა გამოიყენა, ყველასგან განსხვავებული ზეთზე გაკეთებული და არა წყალზე გაკეთებული იყო,რაც განსაკუთრებულ ფერს ანიჭებდა ნაწერს.
აღშანიშნავი ფაქტია ისიც , რომ 1987 წელს ,”გუთენბერგის ბიბლიის” ერთ-ერთი ასლი , იყიდა იაპონელმა მყიდველმა, რომელმაც უპრეცენდენტოდ დიდი ტანხა გადაიხადა წიგნში 5,5 მილიონი დოლარი, რაც ხაზს უსვამს ამ წიგნის განსაკუთრებულობას. ბოლოს კი მისი შესყიდვა 9 წლის წინათ მოხდა “კრისტის” აუქციონზე,სადაც მისი ღირებულება 2.2 მილიონი დოლარი აღმოჩნდა..
“კოძიკი”(იგივე ფურუნკოტეროფუმი) არის ერთ-ერთი უძველესი იაპონური წიგნი,რომელმაც ჩვენამდე მოაღწია.ბევრი მეცნიერის ვარაუდით იგი იწერებოდა ტავდაპირველად ჩინეთში თუმცა წიგნში მრავალგზის არის გამოყენებული იაპონური სახელები და ფრაზე,რაც საფუძველს გვაძლევს ჩავთვალოთ იგი იაპონური კულტურის ნაწილად.”კოძიკი” არის “ჩანაწერები წარსულზე”,იგი მეტად მნიშვნელოვანი კულტურული ძეგლია , და პირველი წერილობითი ნაწარმოებია იაპონიაში,იგი არის ერთ-ერთი წმინდა წიგნი სინტოისტური სამტომეულიდან.
ძნელია ამ ნაწარმოების ჟანრის განსაზღვრა, იგი შედგება მიტებისგან, ლეგენდებისგან, ძველი სიმრერებისგან და ისტორიული ქრონიკებისგან. წიგნის წერა დაიწყო 680 წელს და შაბოლო სახე 712 წელს მიიღო იმპერატრიცა გემეის დროს. ჩვენამდე მოაღწია ნაშრომის ვარიანტმა, რომელიც იანახება იაპონიაში,სიმპეკუძის ტაძარში, ქალაქ ნაგაოაში.
წიგნი შედგება სამ წანილად. ყველაზე საინტერესოდა მნიშვნელოვანი 1 ტავია სადაც მოთხრობილია, მიტების მთელი ციკლი, აქ შეხვდებით ქვეყნის , ღმეთების და წინაპრების გმირულ საქციელის შესახებ ამბებს,აგრეთვე თავში აღწერილია იაპონელი ბელადის ძიმუს შესახებ,რომელიც ითველბა ქვეყნის პირველ იმპერატორად.
მეორე თავში შეხვდებით ფოლკლორის მაგალითებს, დაწყებული ლეგენდებით დამტავრებული ღეალური ისტორიებით. მესამე ტავში კი მოკლედ არის აღწერილი იაპონიის მართველი დინასტიის საქმიანობა, მიტებში აღწერილი მოვლენებიხ დება, როგორც დედამიწაზე, აგრეთვე ღმერთების სამეფოში. წიგნის მიზანია დაგვანახოს იაპონიის განსაკუტრებულობა და წარმოადგინოს იგი როგორც საღვთო ქვეყანა, წარმოაჩინოს მისი თავისებურებები და განსაკუთრებული მხარეები. დიდი ხნის განმავლობაში “კოძიკი” არ იყო შეცნობილი იაპონიაში, როგორც დიდი კულტურული ნიმუში, იაპონელები ბევრად დიდ მნიშვნელობას ანიჭებდნენ ისტორიულ წიგნს “ნიხონგის”, რომელიც 720 წელს არის შექმნილი და ჩინური ქრონიკების მსგავსად არის დაწერილი.
მსოფლიოს ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი წიგნი არის ეტრუსკულ ენაზე შექმნილი, რომელიც ბულაგრეთის ტერიტორიაზე არის ნაპოვნი გზის გაკეტების დროს მდინარე სტრუმას მიდამოებთან სამრახში, რომელიც სავარაუდოდ სახელმოხვეჭილი მხედარის სამარცში, ამის ტქმის საშუალერბას გვაძლევს მის სამარხში აღმოჩენილი ფრესკები. დღეს-დღეისობით ეტრუსკული ენა განადგურებულია და არარ არსებობს, მხოლოდ რამოდენიმე ნიმუშია აღმოჩენილი იტალიის ტერიტორიაზე. თავად ეს წიგნი არის 6 გვერდიანი, თუმცა იგი არის.
სრულიად ოქროსგან, სადაც გაოსახულია მეომრისა და მხედრის გამოსახულება. წიგნი სავარაუდოდ შექმნილია 2,500 წლის წინათ, აღმოჩენილ იქნა 2003 წელს და დიდ ისტორიულ საგანს წარმოადგენს . დღეს –დღეისობით იგი ინახება სოფიას
ნაციონალური მუზეუმში.
გილგამეშის ეპოსი ასურულ-ბაბილონური(აქადური) ლიტერატურის ძეგლი, დღეისთვის ცნობილია, როგორც პირველი ეთიკურ-ფილოსოფიური ხასიათის ეპოსი მსოფლიო მწერლობაში. საფუძვლად დაედო ძველი შუმერული თქმულებები ურუქ ის I დინასტიის მეფის, გილგამეშის შესახებ, მათჰან მეტ-ნაკლებად სიზუსტიტ არის შემონახული 5 თქმულება.
თარიღდება, რომ ეს წიგნი არის შექმნილი ქრ.შ. III ათასწლეულში. შუმერული თქმულებები ძველთაგანვე ითარგმნებოდა აქადურ ენის დიალექტზე,მუშავდებოდა ათასწლეულების მანძილზე და ეპოსის სახე მიიღო ძველი წ.აღ. III ათასწლეულის ბოლოს. ეპოსში მეტად მნიშვნელოვანია მეგობრობის და მაღალი ზნეობის გამოხატულება, ცხოვრების აზრზე დაფიქრება. გილგამეშის ეპოსი აგრეთვე გავცრელებული იყო ახლო აღმოსავლეთში, ხეთურ და ხურიტულ ენებზე.
ეპოსის ერთ-ერთი ნაწყვეტი, 1872 წლიდან არის ბრიტანეთის ნაციონალურ მუზეუმში,ლურსმული დამწერლობის ძეგლების კოლექციაში. ეს ეპოსი ნათარგმნია მსფოლიოს თითქმის ყველა ენაზე მატ შორის ქართულადაც.
ლიტერატულური ნიმუში.
წიგნი”, შეარქვა გერმანელმა ეგვიპტოლოგმა კარლ რიჩარდ ლეპსიუსმა, ეგვიპტურად იგი ამდაგვარად წარმოითქმის “ერ ნუ პერეტ ემ ხერუ”, რაც სიტყვასიტყვით “აღდგომის წიგნს” ნიშნავს.
ჭიგნი არის უძველესი და მისი შექმნას საბუძველი, ფარაონ სემდის დროს ჩაეყარა.
წიგნი მრავალი ხნის მანძილზე განიცდიდა ცვლილებებს, და საბოლოდ შიგნით ბევრი რამ იქნა ჩამატებული. ძველ ეგვიპტეში ნებისმიერი პატივსაცემი ეგვიპტელი ამ წიგნის მიხედვით იზრდებოდა. აგრეთვე “მკვდაერთა წიგნის” მიხედვით ხდებოდა გარდაცვლილი ეგვიპტელის დაგრძალვის პროცედურა.,მათი იმქვეყნიური სიცოცხლე კი ამ წიგნში, არსებულ ლოცვებსა თუ შელოცვებზე იყო დამყარებული.აგრეთვე მკვდართა წიგნი დაკავშირებულია გარდაცვლილთა
ტექსტების ადრეულ კრებულთან,რომელიც გულისხმობს, როგორც პირამიდის ტექსტებს ანუ”ძველ სამეფოს”, აგრეთვე სარკოფაგის ტექსტებს, იგივე “შუა სამეფოს”ტექსტებს.
ძველ სამეფოში არსებობდა ჩვეულება, როდესაც მეფე გარდაიცვლებოდა, მას შელოცვებს მაღალ ხმაზე უკითხავდნენ, შემდგომში იგივე ტექტსებს წარჩინებულების საფლავში ჩაწერიტ ხდებოდა, რაც მათ იმქვეყნიურ ცხოვრებას უზრუნველყოფდა.”შუა სამეფოს” დროს კი ტექტსების ჩაწერა ხდებოდა პაპირუსებზე და ტყავზე, ისინი ერთმანეთისგან შინაარსობრივად ძლირე განირჩეოდნენ, მიუხედავად ამისა შთაბეჭდილება რჩებოდა , რომ ეს რელიგიურ-მაგიური კრებული არის, ლოცვების, სიმღერებეის და შელოცვების ქაოტური ერთობლიობა, რომელიც დაკავშირებული იყო გარდაცვლილ ეგვიპტელის კულტთან.შემდგომში “მკვდართა წიგნში” ნელ-ნელა შემოდის მორალის ელემენტებიც და საბოლოოდ იგი იღებს რელიგიური კრებულის სახეს, სადაც ზნეობრივი ელემენტები დადა მაგია ერთმანეთში გადახლართულია.
2
განსაკუთრებულ ინტერეს მეცნიერებისთვის 125 ტავი იჩენს, სადაც გარდაცვლილი ადამიანის სულის სამსჯავრო არის აღწერილი.არის ილუსტრაცია სადაც ოსირისი არის გამოსახული როგორც მსაჯული და მეფე,ზევით ახლავს 42 ღმერთი, ცენტრში კი განსასჯელისთვის განკუთვნიული სასწორი დევს,სადაც მარჯვენა მხარეს გარდაცვლილის გული დევს (იგი ეგვიპტეში სულის სიმბოლო იყო).გული ან მსუბუქია ან ცოდვებისგან მძიმეა, იგი გადატანითი მნიშვნელობით სინდის აღნიშნავს, მეორე მხარეს არის ქალღმერთ მარის ქანდაკება, რაც სიმართლის გამოხატულებაა.გარდაცვლილი იმ შემთხვევაში მიიღება სამოტხეში, თუ სასწორის არცერთი მხარე არ გადაწონიან ერთმანეთს, ხოლო თუ რომელიმე მხარე გადაწონის მეორეს, მაშინ გარდაცვლილი სამოთხეში ვერ მოხვდება და იგი ურჩხულის მიერ იქნება შეჭმული, რომელსაც განასახირებეს ცხოველი ძაღლის ტანით და ნიანგის თავით. ამ თავაში გამოკვეთილია ძველი ეგვიპტელების რელიგიური მხარე, თუ რა წარმოდგენა ქონდატ მათ იმქვეყნიურ ცხოვრებაზე, სწორე დამან გმაოიწვია მეცნიერთა მეცნიერთა დაინტერესება. “გუთენბერგის ბიბლია”
გუთენბერგის ბიბლია (იგივე 42 სტრიქონიანი ბიბლია, იგივე მაზარინის ბიბლია) გახლდათ ნაბეჭდი ბიბლიის ლატინური თარგმანი, რომელიც შეასრულა იოჰან გუთენბერგმა ქალაქ მაინცში, გერმანიაში. მან წიგნის ბეჭვდა დაიწყო 1255 წლის 23 ტებერვალს , იგი იყენებედ ამოძრავ ტოპოგრაფიას,ხოლო წიგნის შექმნის შემდეგ დაიწყო წიგნების წარმოების ახალი ერა დასავლეთ ევროპაში. დღემდე ყველაზე სრულად მოღწეულ სალად ითვლება ერთ-ერთი მათგანი, რომელიც 1282 გვერდისაგან შედგება, გამომცემლებმა წიგნის უმრავლესობა 2 ტომად გამოუშვა.ისტორიკოსები ვარადუობენ, რომ სულ გამოიცა წიგნის 180 ასლი, აქედან 45 იყო პერგამენტზე დანარჩენი 135 კი ქაღალდზე ნაბეჭდი იყო, რაც იმ დროისთვის წარმოოუდგენელ პრაკტიკულად წარმოუდგენელი იყო, რადგან ასლის შექმნას იოჰან გუთენბერგმა 3 წელი მოანდომა, აქედან გამომდინარე არ არის ძნელი სავარაუდო თუ რატომ იყო ეს გაკვირვების საგანი. წიგნი უდაოდ უნიკალურია, მას განსაკუთრებულ მნიშვნელობას და ელფერს ანიჭებს თავად გუთენბრეგის მიერ შემქმნელი ილუსტრაციები.დღემდე შემონახულია 11 პერგამენტი, აქედან მხოლოდ 1 ახალი აღთქმა, და 48 ასლი სრული აკინძული ასლები ქარალდძე, აგრეთვე ამასს გარდა 1 დანაწევრებული წიგნის ასლი ქაღალდზე. აქდან ყველაზე მეტი გერმანიაში (12 ცალი) და ამერიკაში (11 ცალი). აგრეთვე საინტერესოა თუ რატომ ეძახიან 42 სტრქიქონიან, ბევრს გონია, რომ ყველა ფურცელზე 42 სტრიქონია, სინამდვილეში კი 40-42 სტრიქონს მოიცავს, თუმცა ამ ბიბლიას 42 სტრიქონიანი ბიბლია ეწოდა. აგერთვე აღსანიშნავია გუტენბერგის ერთი უცნაური გამოცემა, რომელსიც 36 სტრიქონიანი, მას ბამბერგის ბილბიას უწოდებენ, რადგანაც იგი ქალაქ ბამბერგში დაიბეჭდა. თავდაპირველად მეცნიერებს სათუოდ მიაჩნდად, რომ ის გუთენბერგის მიერ იყო გამოცემული,მაგრამ საბოლოოდ ექსპერტიზამ დაადგინა, რომ იგი ნამდვილად იოჰანის იყო,იგი მეცნიერებმა აღმოაჩინეს განსაკუთრებული მელანით, რომელიც პირველად გუთენბერგმა გამოიყენა, ყველასგან განსხვავებული ზეთზე გაკეთებული და არა წყალზე გაკეთებული იყო,რაც განსაკუთრებულ ფერს ანიჭებდა ნაწერს.
აღშანიშნავი ფაქტია ისიც , რომ 1987 წელს ,”გუთენბერგის ბიბლიის” ერთ-ერთი ასლი , იყიდა იაპონელმა მყიდველმა, რომელმაც უპრეცენდენტოდ დიდი ტანხა გადაიხადა წიგნში 5,5 მილიონი დოლარი, რაც ხაზს უსვამს ამ წიგნის განსაკუთრებულობას. ბოლოს კი მისი შესყიდვა 9 წლის წინათ მოხდა “კრისტის” აუქციონზე,სადაც მისი ღირებულება 2.2 მილიონი დოლარი აღმოჩნდა..
“კოძიკი”
(ძველი იაპონია )
(ძველი იაპონია )
“კოძიკი”(იგივე ფურუნკოტეროფუმი) არის ერთ-ერთი უძველესი იაპონური წიგნი,რომელმაც ჩვენამდე მოაღწია.ბევრი მეცნიერის ვარაუდით იგი იწერებოდა ტავდაპირველად ჩინეთში თუმცა წიგნში მრავალგზის არის გამოყენებული იაპონური სახელები და ფრაზე,რაც საფუძველს გვაძლევს ჩავთვალოთ იგი იაპონური კულტურის ნაწილად.”კოძიკი” არის “ჩანაწერები წარსულზე”,იგი მეტად მნიშვნელოვანი კულტურული ძეგლია , და პირველი წერილობითი ნაწარმოებია იაპონიაში,იგი არის ერთ-ერთი წმინდა წიგნი სინტოისტური სამტომეულიდან.ძნელია ამ ნაწარმოების ჟანრის განსაზღვრა, იგი შედგება მიტებისგან, ლეგენდებისგან, ძველი სიმრერებისგან და ისტორიული ქრონიკებისგან. წიგნის წერა დაიწყო 680 წელს და შაბოლო სახე 712 წელს მიიღო იმპერატრიცა გემეის დროს. ჩვენამდე მოაღწია ნაშრომის ვარიანტმა, რომელიც იანახება იაპონიაში,სიმპეკუძის ტაძარში, ქალაქ ნაგაოაში.
წიგნი შედგება სამ წანილად. ყველაზე საინტერესოდა მნიშვნელოვანი 1 ტავია სადაც მოთხრობილია, მიტების მთელი ციკლი, აქ შეხვდებით ქვეყნის , ღმეთების და წინაპრების გმირულ საქციელის შესახებ ამბებს,აგრეთვე თავში აღწერილია იაპონელი ბელადის ძიმუს შესახებ,რომელიც ითველბა ქვეყნის პირველ იმპერატორად.
მეორე თავში შეხვდებით ფოლკლორის მაგალითებს, დაწყებული ლეგენდებით დამტავრებული ღეალური ისტორიებით. მესამე ტავში კი მოკლედ არის აღწერილი იაპონიის მართველი დინასტიის საქმიანობა, მიტებში აღწერილი მოვლენებიხ დება, როგორც დედამიწაზე, აგრეთვე ღმერთების სამეფოში. წიგნის მიზანია დაგვანახოს იაპონიის განსაკუტრებულობა და წარმოადგინოს იგი როგორც საღვთო ქვეყანა, წარმოაჩინოს მისი თავისებურებები და განსაკუთრებული მხარეები. დიდი ხნის განმავლობაში “კოძიკი” არ იყო შეცნობილი იაპონიაში, როგორც დიდი კულტურული ნიმუში, იაპონელები ბევრად დიდ მნიშვნელობას ანიჭებდნენ ისტორიულ წიგნს “ნიხონგის”, რომელიც 720 წელს არის შექმნილი და ჩინური ქრონიკების მსგავსად არის დაწერილი.
“ ეტრუსკული წარმოშვების უსახელო წიგნი“
მსოფლიოს ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი წიგნი არის ეტრუსკულ ენაზე შექმნილი, რომელიც ბულაგრეთის ტერიტორიაზე არის ნაპოვნი გზის გაკეტების დროს მდინარე სტრუმას მიდამოებთან სამრახში, რომელიც სავარაუდოდ სახელმოხვეჭილი მხედარის სამარცში, ამის ტქმის საშუალერბას გვაძლევს მის სამარხში აღმოჩენილი ფრესკები. დღეს-დღეისობით ეტრუსკული ენა განადგურებულია და არარ არსებობს, მხოლოდ რამოდენიმე ნიმუშია აღმოჩენილი იტალიის ტერიტორიაზე. თავად ეს წიგნი არის 6 გვერდიანი, თუმცა იგი არის.სრულიად ოქროსგან, სადაც გაოსახულია მეომრისა და მხედრის გამოსახულება. წიგნი სავარაუდოდ შექმნილია 2,500 წლის წინათ, აღმოჩენილ იქნა 2003 წელს და დიდ ისტორიულ საგანს წარმოადგენს . დღეს –დღეისობით იგი ინახება სოფიას
ნაციონალური მუზეუმში.
“გილგამეშის ეპოსი”
გილგამეშის ეპოსი ასურულ-ბაბილონური(აქადური) ლიტერატურის ძეგლი, დღეისთვის ცნობილია, როგორც პირველი ეთიკურ-ფილოსოფიური ხასიათის ეპოსი მსოფლიო მწერლობაში. საფუძვლად დაედო ძველი შუმერული თქმულებები ურუქ ის I დინასტიის მეფის, გილგამეშის შესახებ, მათჰან მეტ-ნაკლებად სიზუსტიტ არის შემონახული 5 თქმულება.თარიღდება, რომ ეს წიგნი არის შექმნილი ქრ.შ. III ათასწლეულში. შუმერული თქმულებები ძველთაგანვე ითარგმნებოდა აქადურ ენის დიალექტზე,მუშავდებოდა ათასწლეულების მანძილზე და ეპოსის სახე მიიღო ძველი წ.აღ. III ათასწლეულის ბოლოს. ეპოსში მეტად მნიშვნელოვანია მეგობრობის და მაღალი ზნეობის გამოხატულება, ცხოვრების აზრზე დაფიქრება. გილგამეშის ეპოსი აგრეთვე გავცრელებული იყო ახლო აღმოსავლეთში, ხეთურ და ხურიტულ ენებზე.
ეპოსის ერთ-ერთი ნაწყვეტი, 1872 წლიდან არის ბრიტანეთის ნაციონალურ მუზეუმში,ლურსმული დამწერლობის ძეგლების კოლექციაში. ეს ეპოსი ნათარგმნია მსფოლიოს თითქმის ყველა ენაზე მატ შორის ქართულადაც.
არსებობს ეპოსის ორგვარი ვერსია.ძველი მათგანი არის შუმერული,რომელიც ძვ.წ III ათასწლეული თარიდება, შედარებიტ ახალი ვერსია კი ახმოჩენილ იქნა II ათასწლეულში, აქადურ ენაზე, ასურბალინიფალის მუზეუმში, ნინევაში. არსებობს ვერსიები , რომ მეორე ვერსია გადაწრილი არის იმდროისთვის ცნობილი ბაბილონელი მწერლის სინ-ლიქუნინის მიერ. აგრეთვე თვალსაჩინო განსხვავებები გვხდება ამ ორივე ვარიანტის ტექსტში,მაგალითად აქადურ ვერსიაში ასე იწყება პროლოგი ”მას ვინც გაეცნო(შეიცნო) ღრმად”, ხოლო შუმერულ სხვანაირად იწყება “ყველა სხვა მეფისთვის საკვირველი”. აგრეთვე განსხვავება არის იმაშიც, რომ აქადურ ვერსიაში პროლოგი I პირში არის თხრობილი, განსხვავებით შუმერული ვერსიისგან.
ჟერ-ჯერობით ეს ეოპსი არის კაცობრიობის ისტორიაში აღმოჩენილი პირველილილიტერატულური ნიმუში.
“ 5 უძველესი წიგნი”
წყარო: www.ancienttexts.org/library/
www.wikipedia.org
http://www.touregypt.net/bkofdead.htm
www.simaqianstudio.com
ავტორები: ზაზა აბაშიძე
ლაშა ჯაიანი
ვახტანგ სულაქველიძე
XI კლასი
